In het basisonderwijs hebben de kinderen al wat jaren onderwijs erop zitten en is het tijd om wat dieper op de materie in te gaan.
Tenslotte zijn de kinderen ouder en kunnen wat meer dan de kleuters en peuters.
Zo komen ook andere activiteiten in beeld, de kinderen kunnen wat meer verantwoordelijkheid dragen en zo bijdragen aan een bijvriendelijke schoolomgeving
Een prachtige manier om kinderen bewust te maken van de bijen en tegelijk heel goed zijn voor de bijen zelf is de speelplaats en/of tuin van de school bij-vriendelijk te maken. Deze pagina staat boordevol tip om dit te realiseren. Van welke struiken, bomen en bloemen plant ik, tot leuke knutselideeën.
We volgend daarbij de checklist van www.weekvandebij.be
Checklist voor een bijenvriendelijke schooltuin
Bron: www.weekvandebij.be
Als je op de knoppen klikt kom je op het juiste onderwerp
1
Een groene omgeving met (veel) bomen is voor iedereen fijn. Een boom biedt de nodige schaduw tijdens een warme zomer, het zuivert de lucht en de bijen zijn er ook fan van.
Plant één van onderstaande bomen op jullie speelplaats. De kinderen, de ouders en de bijen zullen jullie dankbaar zijn!
Hazelaar
Linde
Vuilboom
Veldesdoorn
Appelboom
Europese vogelkers
Lijsterbes
Wilg
Acasia
Kerselaar
Paardenkastanje
Tamme kastanje
2
Hieronder vindt je enkele voorbeelden van bloemen die bijenvriendelijk zijn. Als je bijen wil helpen in je school is het belangrijk dat je de juiste bloemsoorten plaatst. Veel tuincentra bieden cultivars aan die totaal zinloos zijn voor bijen.
Neem gerust contact op met het Vlaams Bijeninstituut om een lijst te bekomen van geschikte bloemsoorten met hun eigenschappen om stuifmeel of nectar te geven.
Hyacinth
Dalia
Bosanemoon
Sneeuwklokje
Blauwe druif
Boshyacinth
Sierui
Krokus
Herfststijlroos
Lelietje-van-dalen
Winterakoniet
Aardpeer
Zelf zaadbommen maken is een leuke bezigheid, zeker voor kinderen. Je helpt de bijen aan nectar en stuifmeel door bloeiende planten, struiken en bomen in je tuin of op het schoolplein te laten groeien. Zo is er altijd iets te eten voor de bijen, van het vroege voorjaar tot laat in de herfst.
Je kunt zelf zaden verzamelen van planten of je koopt kant en klare biologische zaden in het tuincentrum of online. Je kunt je zelfgemaakte zaadbommen ook cadeau doen. Verpak ze bijvoorbeeld in een eierdoos die je leuk versiert.
Maak je zaadbommen in 5 stappen:
Bron: www.bijenclub.com
Heb je weinig plaats voor een schooltuin of wil je gewoon extra veel bloemen op school, maak dan gebruik van bloembakken!
Op de vensterbank, hangend aan het schoolhek, aan de muren of zelf aan lantaarnpalen. De keuze is reuze! :)
Betrek je leerlingen bij het planten en onderhouden van de mooiste bloemen.
Neem bijvoorbeeld een grote bloembak en laat kinderen hun eigen bloemen verzorgen. Reken maar dat ook de bijen een kijkje komen nemen!
3
Net als ieder ander levend wezen hebben ook bijen nood aan water. Zonder water kunnen ook bijen niet lang overleven. Honingbijen gebruiken water voor hunzelf en voor de andere bijen in de kast. Ze gebruiken water voor het verfrissen van de kast wanneer de temperatuur te hoog wordt en om de vochtigheidsgraad hoog te houden in de broedcellen. Wanneer honing zou dreigen uit te drogen wordt water dan weer gebruikt om de honing te verdunnen.
Wilde bijen hebben vooral nood aan water om vochtige grond aan te maken dat ze gebruiken om hun nest op te bouwen.
Voorzie voor de bijen een kleine waterplas met een schuin aflopende oever. Is dit niet mogenlijk vul dan een schaal met keien en doe er een laagje water in. Laat de kinderen bijvoorbeeld dagelijks kijken of er nog voldoende water in de schaal staat. Zo vergroot je de betrokkenheid en het enthousiame van de kinderen.
Soms wordt er gebruik gemaakt van een schaal gevuld met knikkers. Dit raden we echter af. Knikkers zijn te glad en dan verdrinken de bijen te gemakkelijk.
Verzamel een aantel plastic dopjes. Steek door de zijkant van binnen uit een duimspijker (punaise) door het dopje en hang deze aan een houten paaltje of een lat. Vul de dopjes met water.
Hou regelmatig in de gaten of er nog voldoende water in de dopjes zit.
Tip! Plaats het paaltje zo dat er ook regenwater in de dopjes kan komen.
4
Klimplanten zijn een prachtige 'groene' manier om de gevels van de school te doen opvleuren
of iets te doen aan een saaie schutting of muur.
Wij adviseren u om u goed te Informeren bij een goede plantenvakman welke soort u best plaatst voor bijen.
Niet alle cultivars zijn nuttig voor bijen en zelfs zinloos.
Braam
Clematis
Klimroos
Vuurdoorn
Klimhortensia
Winterjasmijn
Klimop
Perelaar
Pesticiden kunnen schadelijk zijn voor de gezondheid en voor de natuur. Ze kunnen de bodem, het water en de lucht vervuilen en maken planten en dieren ziek. Zodra die pesticiden in het milieu terechtkomen, zijn ze nog moeilijk te verwijderen. Werk daarom preventief en gebruik geen pesticiden om groen en verhardingen te onderhouden.
Bron: Vlaamse overheid
Een tuin zonder pesticiden is perfect mogelijk. Op de website Mijn gifvrije tuin vindt u tips en ideeën voor een stadstuin, een grote tuin, een moestuin of een speeltuin.
Bron: Vlaamse overheid
5
Een leuke en zeer nutigge activiteit om met de kinderen van je klas te doen is het bouwen van een bijenhotel.
Instructievideo
Bekijk (samen met de kinderen in je klas) deze instructievideo.
Op deze poster vind je een 12-tal soorten wilde bijen die dan graag jouw hotel ‘boeken’.
bouw je eigen insectenhuis - werkfiche
Kinderen vinden kriebelbeesten super. Ze zijn dol op vlinders, mieren, lieveheersbeestjes, bodemdiertjes, waterdiertjes, nachtvlinders, bijen en andere friemel- en kriebelbeestjes. Stap samen met hen in een wereld vol verwondering. Kinderen willen kriebelbeesten onderzoeken, vangen, er mee spelen, een huisje geven, bekijken en volgen. Zoveel leergierigheid en enthousiasme verdient alle kansen om uit te groeien tot een leuke familieactiviteit.
Je kan je tuin op veel manieren met eenvoudige en kleine aanpassingen aantrekkelijker maken voor kriebeldiertjes. Gebruik geen pesticiden, varieer in je keuze van inheemse planten of laat (een stukje van) je tuin verwilderen. Zo wordt je tuin niet alleen kind- vriendelijker, maar ook ecologischer. Veel diertjes zijn immers bijzonder nuttig. Zo eten oorwormen bladluizen, zorgen bijen en hommels voor de bestuiving van bloemen, ...
In deze werkfiche vind je enkele ideeën om samen met je kind kriebelbeestjes in en om je eigen tuin te ontdekken. Over enkele nuttige insectengroepen, zoals solitaire bijen, hommels en oorwormen, vind je meer uitleg. Bovendien vind je een stappenplan waar- mee je een huisje voor hen maakt.
6
Verstoppen, klauteren op boomstronken enz… De fantasie gaat zijn eigen weg voor onze jongeren.
Ook hier kan je bij het ontwerpen van het terrein bijenplanten en bijenhotels inplannen.
7
Heb je zelf een leuk (les)idee? We plaatsen het graag op onze website. Neem hiervoor contact op met Wim Van Dingenen, de VBI verantwoordelijke voor de jeugd.
©VBI-KIDS is onderdeel van het Vlaams Bijeninstituut vzw. Alle rechten voorbehouden.