Basisonderwijs

Basisonderwijs

Basisonderwijs


In het basisonderwijs hebben de kinderen al wat jaren onderwijs erop zitten en is het tijd om wat dieper op de materie in te gaan.
Tenslotte zijn de kinderen ouder en kunnen wat meer dan de kleuters en peuters.
Zo komen ook andere activiteiten in beeld, de kinderen kunnen wat meer verantwoordelijkheid dragen en zo bijdragen aan een bijvriendelijke schoolomgeving

Bijenvriendelijke school


Een prachtige manier om kinderen bewust te maken van de bijen en tegelijk heel goed zijn voor de bijen zelf is de speelplaats en/of tuin van de school bij-vriendelijk te maken. Deze pagina staat boordevol tip om dit te realiseren. Van welke struiken, bomen en bloemen plant ik, tot leuke knutselideeën.
We volgend daarbij de checklist van www.weekvandebij.be

Checklist voor een bijenvriendelijke schooltuin

  1. Een bijenboom
  2. Een bak met bloeiende bloemen
  3. Een waterschaal voor bijen
  4. Een bloeiende klimplant
  5. Een tuin zonder gif
  6. Een bijenhotel
  7. Een stukje speelnatuur


Bron: www.weekvandebij.be

Als je op de knoppen klikt kom je op het juiste onderwerp

1

Plant een bijvriendelijke boom


Een groene omgeving met (veel) bomen is voor iedereen fijn. Een boom biedt de nodige schaduw tijdens een warme zomer, het zuivert de lucht en de bijen zijn er ook fan van.
Plant één van onderstaande bomen op jullie speelplaats. De kinderen, de ouders en de bijen zullen jullie dankbaar zijn!


Bijvriendelijke boom - Hazelaar

Hazelaar

Bijvriendelijke boom - Linde

Linde

Bijvriendelijke boom - vuilboom

Vuilboom

Bijvriendelijke boom - Velsesdoorn

Veldesdoorn

Bijvriendelijke boom - Appelboom

Appelboom

Bijvriendelijke boom - Europese vogelkers

Europese vogelkers

Bijvriendelijke boom - Lijsterbes

Lijsterbes

Bijvriendelijke boom - Wilg

Wilg

Bijvriendelijke boom - Acasia

Acasia

Bijvriendelijke boom - Kerselaar

Kerselaar

Bijvriendelijke boom - Paardenkastanje

Paardenkastanje

Bijvriendelijke boom - Tamme kastanje

Tamme kastanje

2

Bloeiende bloemen


Hieronder vindt je enkele voorbeelden van bloemen die bijenvriendelijk zijn.  Als je bijen wil helpen in je school is het belangrijk dat je de juiste bloemsoorten plaatst.  Veel tuincentra bieden cultivars aan die totaal zinloos zijn voor bijen.

Neem gerust contact op met het Vlaams Bijeninstituut om een lijst te bekomen van geschikte bloemsoorten met hun eigenschappen om stuifmeel of nectar te geven.

Bijvriendelijke bloeiende bloemen - hyacinth

Hyacinth

Bijvriendelijke bloeiende bloemen - Dalia

Dalia

Bijvriendelijke bloeiende bloemen - bosanemoon

Bosanemoon

Bijvriendelijke bloeiende bloemen - sneeuwklokje

Sneeuwklokje

Bijvriendelijke bloeiende bloemen - Blauwe druif

Blauwe druif

Bijvriendelijke bloeiende bloemen - boshyacinth

Boshyacinth

Bijvriendelijke bloeiende bloemen - sierui

Sierui

Krokus

Bijvriendelijke bloeiende bloemen - krokus

Herfststijlroos

Bijvriendelijke bloeiende bloemen - herfsstijlroos

Lelietje-van-dalen

Bijvriendelijke bloeiende bloemen - lelietje-van-dalen
Bijvriendelijke bloeiende bloemen - winterakoniet

Winterakoniet

Bijvriendelijke bloeiende bloemen - aardpeer

Aardpeer

maak zaadbommentjes


Zelf zaadbommen maken is een leuke bezigheid, zeker voor kinderen. Je helpt de bijen aan nectar en stuifmeel door bloeiende planten, struiken en bomen in je tuin of op het schoolplein te laten groeien. Zo is er altijd iets te eten voor de bijen, van het vroege voorjaar tot laat in de herfst.

Je kunt zelf zaden verzamelen van planten of je koopt kant en klare biologische zaden in het tuincentrum of online. Je kunt je zelfgemaakte zaadbommen ook cadeau doen. Verpak ze bijvoorbeeld in een eierdoos die je leuk versiert.

Maak je zaadbommen in 5 stappen:

  • Stap 1: Neem de bak of emmer en doe daar de potgrond, het kattegrid en de zaadjes in. Meng alles goed door elkaar. Gebruik hiervoor je handen of een grote lepel.
  • Stap 2: Nu ga je voorzichtig kleine beetjes water toevoegen, net zolang tot het mengsel kneedbaar wordt. Is het te droog dan zullen de bolletjes die je probeert te draaien uit elkaar vallen. Voeg je teveel water toe dan krijg je modder. Mocht je mengsel te nat worden dan kun je extra potgrond en kattegrid toevoegen.
  • Stap 3: Is je mengsel precies goed dan kun je bolletjes gaan draaien. Neem steeds een beetje van het mengsel in je handen en draai hier balletjes van ter grootte van een pingpongbal.
  • Stap 4: De zaadbommen die klaar zijn leg je in een eierdoos, zo kun je ze makkelijk meenemen. Het liefst zou je direct naar buiten gaan om te gooien, maar beter is het om ze een nachtje te laten drogen. Je kunt de gedroogde zaadbommen makkelijk een paar maanden bewaren op een koele plek.
  • Stap 5: Je bent klaar om de buurt te gaan opvrolijken met jouw fleurige zaadbommen. Neem de eierdoos mee en gooi de zaadbommen op plekken die wel wat kleur kunnen gebruiken. Dit kan een braakliggend stuk grond zijn, bijvoorbeeld bij een bouwterrein. Maar ook een saai perkje, onder een boom, je eigen tuin of de tuin van de buren.


Bron: www.bijenclub.com

Bloembakken


Heb je weinig plaats voor een schooltuin of wil je gewoon extra veel bloemen op school, maak dan gebruik van bloembakken!


Op de vensterbank, hangend aan het schoolhek, aan de muren of zelf aan lantaarnpalen. De keuze is reuze! :)

verzorging


Betrek je leerlingen bij het planten en onderhouden van de mooiste bloemen.

Neem bijvoorbeeld een grote bloembak en laat kinderen hun eigen bloemen verzorgen. Reken maar dat ook de bijen een kijkje komen nemen! 

3

WAter


Twee druppel op een groen blad

Net als ieder ander levend wezen hebben ook bijen nood aan water. Zonder water kunnen ook bijen niet lang overleven. Honingbijen gebruiken water voor hunzelf en voor de andere bijen in de kast. Ze gebruiken water voor het verfrissen van de kast wanneer de temperatuur te hoog wordt en om de vochtigheidsgraad hoog te houden in de broedcellen. Wanneer honing zou dreigen uit te drogen wordt water dan weer gebruikt om de honing te verdunnen. 

Wilde bijen hebben vooral nood aan water om vochtige grond aan te maken dat ze gebruiken om hun nest op te bouwen.


Schaal met keien


Voorzie voor de bijen een kleine waterplas met een schuin aflopende oever. Is dit niet mogenlijk vul dan een schaal met keien en doe er een laagje water in. Laat de kinderen bijvoorbeeld dagelijks kijken of er nog voldoende water in de schaal staat. Zo vergroot je de betrokkenheid en het enthousiame van de kinderen.

Soms wordt er gebruik gemaakt van een schaal gevuld met knikkers. Dit raden we echter af. Knikkers zijn te glad en dan verdrinken de bijen te gemakkelijk.

Drinkende bijen

Een paal met plastic dopjes


Verzamel een aantel plastic dopjes. Steek door de zijkant van binnen uit een duimspijker (punaise) door het dopje en hang deze aan een houten paaltje of een lat. Vul de dopjes met water.

Hou regelmatig in de gaten of er nog voldoende water in de dopjes zit.


Tip! Plaats het paaltje zo dat er ook regenwater in de dopjes kan komen.



Punaise

4

Klimplanten


Klimplanten zijn een prachtige 'groene' manier om de gevels van de school te doen opvleuren

of iets te doen aan een saaie schutting of muur.

Wij adviseren u  om u goed te Informeren bij een goede plantenvakman welke soort u best plaatst voor bijen. 
Niet alle cultivars zijn nuttig voor bijen en zelfs zinloos.


Braam

Bijvriendelijke klimplanten - Braam

Clematis

Bijvriendelijke klimplanten -clematis

Klimroos

Bijvriendelijke klimplanten - klimroos

Vuurdoorn

Bijvriendelijke klimplanten - vuurdoorn

Klimhortensia

Bijvriendelijke klimplanten - klimhortensie

Winterjasmijn

Bijvriendelijke klimplanten - winterjasmijn

Klimop

Bijvriendelijke klimplanten - klimop

Perelaar

Bijvriendelijke klimplanten -perelaar

zonder gif


Pesticiden kunnen schadelijk zijn voor de gezondheid en voor de natuur. Ze kunnen de bodem, het water en de lucht vervuilen en maken planten en dieren ziek. Zodra die pesticiden in het milieu terechtkomen, zijn ze nog moeilijk te verwijderen. Werk daarom preventief en gebruik geen pesticiden om groen en verhardingen te onderhouden.
Bron: Vlaamse overheid

Voorkom gebruik pesticiden

Het gebruik van pesticiden kunt u op verschillende manieren voorkomen.

  • Ontwerp uw tuin of terrein zo dat ze zonder pesticiden beheerd kunnen worden.
  • Zorg vervolgens voor een goede aanleg.
  • Zorg voor regelmatig onderhoud.

Een tuin zonder pesticiden is perfect mogelijk. Op de website Mijn gifvrije tuin vindt u tips en ideeën voor een stadstuin, een grote tuin, een moestuin of een speeltuin.

Bron: Vlaamse overheid

Zet pesticiden buitenspel - Vlaamse overheid

Online bestrijdingsgids


Klik op de afbeelding voor de online gids van de Vlaamse overheid om zonder pesticiden ongewenste planten en dieren te bestreiden.

5

Bouw een bijenhotel


Een leuke en zeer nutigge activiteit om met de kinderen van je klas te doen is het bouwen van een bijenhotel.


Instructievideo
Bekijk (samen met de kinderen in je klas) deze instructievideo.

Wilde bijen in het bijenhotel - week van de bij

bijenposter

In Belgie leven ongeveer 350 verschillende soorten wilde bijen. Vele daarvan zijn bedreigd of hebben het ieder jaar moeilijker om aan het nodige stuifmeel voor hun larven te geraken. Met wat extra aandacht bij de plantkeuze voor je tuin en het plaatsen van een bijenhotel op een zonnige en windvrije plaats kan je deze nuttige en ongevaarlijke dieren een stevig duwtje in de rug geven.


Op deze poster vind je een 12-tal soorten wilde bijen die dan graag jouw hotel ‘boeken’.

bouw je eigen insectenhuis - werkfiche

Kinderen vinden kriebelbeesten super. Ze zijn dol op vlinders, mieren, lieveheersbeestjes, bodemdiertjes, waterdiertjes, nachtvlinders, bijen en andere friemel- en kriebelbeestjes. Stap samen met hen in een wereld vol verwondering. Kinderen willen kriebelbeesten onderzoeken, vangen, er mee spelen, een huisje geven, bekijken en volgen. Zoveel leergierigheid en enthousiasme verdient alle kansen om uit te groeien tot een leuke familieactiviteit.

Je kan je tuin op veel manieren met eenvoudige en kleine aanpassingen aantrekkelijker maken voor kriebeldiertjes. Gebruik geen pesticiden, varieer in je keuze van inheemse planten of laat (een stukje van) je tuin verwilderen. Zo wordt je tuin niet alleen kind- vriendelijker, maar ook ecologischer. Veel diertjes zijn immers bijzonder nuttig. Zo eten oorwormen bladluizen, zorgen bijen en hommels voor de bestuiving van bloemen, ...

In deze werkfiche vind je enkele ideeën om samen met je kind kriebelbeestjes in en om je eigen tuin te ontdekken. Over enkele nuttige insectengroepen, zoals solitaire bijen, hommels en oorwormen, vind je meer uitleg. Bovendien vind je een stappenplan waar- mee je een huisje voor hen maakt.

6

Speelnatuur

Wat heerlijker voor een kind te kunnen spelen op een terrein met natuurlijke speeluitdagingen.

Verstoppen, klauteren op boomstronken enz…  De fantasie gaat zijn eigen weg voor onze jongeren.

Ook hier kan je bij het ontwerpen van het terrein bijenplanten en bijenhotels inplannen.

7

Wim van Dingenen

Wim van Dingenen

Heb je zelf een leuk (les)idee? We plaatsen het graag op onze website. Neem hiervoor contact op met Wim Van Dingenen, de VBI verantwoordelijke voor de jeugd.